Chcąc prowadzić działalność gospodarczą w obecnych czasach, powinniśmy maksymalnie zminimalizować ryzyko jakie niesie ze sobą prowadzenie działalności bez względu na to, czy jest to działalność produkcyjna, usługowa czy też handlowa. Firmy ubezpieczeniowe proponują bardzo szeroki wachlarz ochronny dla osób prowadzących działalność gospodarczą, dzięki którym każdy przedsiębiorca może w skuteczny sposób zabezpieczyć się przed nieprzewidzianymi, nagłymi zdarzeniami losowymi.

1. Ubezpieczenia od ognia i innych żywiołów
   • Przedmiotem tego ubezpieczenia mogą być:

     Środki trwałe tzn. budynki, budowle, lokale użytkowe, kioski, baraki, budki straganowe, w których prowadzona jest działalność gospodarcza oraz ich wyposażenie: maszyny, urządzenia, narzędzia produkcyjne itp.

     Środki obrotowe – tzn. towary w sklepie, hurtowni, magazynie, surowce, materiały w przerobie, opakowania itp.

     mienie przyjęte od osób trzecich w celu wykonania usługi (naprawy, remonty, przeróbki, czyszczenia, farbowania, prania itp.), przechowywania, bądź sprzedaży np. komisowej

     gotówkę, papiery wartościowe, monety złote i srebrne i inne walory

     nakłady adaptacyjne – są to najczęściej koszty poniesione przez przedsiębiorcę na dostosowanie danego lokalu do rodzaju prowadzonej działalności, np. malowanie ścian itp.

   • Zakres ubezpieczenia – obejmuje szkody spowodowane przez: między innymi: ogień, piorun, eksplozje, huragany, deszcze z nawałnicą, lawiny, obsunięcia się ziemi.
     

     Wszystkie zdarzenia wyżej opisane są zdarzeniami losowymi, nie przewidywanymi, ale w swoich skutkach bardzo dotkliwymi. Wiele towarzystw w swojej ofercie ubezpieczeniowej proponuje ochronę od:

     • aktów terroryzmu – są to szkody powstałe w wyniku nielegalnych akcji organizowanych z pobudek ideologicznych, politycznych, ekonomicznych lub socjalnych, indywidualnych lub grupowych
     • przepięć – szkody spowodowane gwałtownym wzrostem napięcia w sieci elektrycznej w wyniku wyładowań atmosferycznych
     • szkód wodno−kanalizacyjnych – są to szkody powstałe wskutek bezpośredniego działania wody lub innych cieczy, jeżeli przyczyną tych szkód było:

       spowodowane awarią wydostanie się wody, pary, płynów lub substancji z przewodów i urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, centralnego ogrzewania i innych instalacji znajdujących się wewnątrz budynku lub na posesji objętej ubezpieczeniem

       cofnięcie się wody lub ścieków z instalacji kanalizacyjnej

       nieumyślne pozostawienie otwartych kranów lub innych zaworów w urządzeniach wodno−kanalizacyjnych

       Ubezpieczenie mienia od ognia i innych zdarzeń losowych jest powszechnie stosowane jako elementarne zabezpieczenie posiadanych wartości majątkowych. Banki udzielając kredytów inwestycyjnych przedsiębiorcom, nakazują ubezpieczenie majątku danej firmy od ognia i innych zdarzeń losowych, zastrzegają sobie w umowie prawo do odszkodowania do kwoty, na którą opiewa kredyt. Jest to najczęściej jedyne zabezpieczenie wiarygodne dla banku. Biorąc pod uwagę zakres ubezpieczenia i sumy ubezpieczeń poszczególnych grup mienia, jest to jedno z najtańszych ubezpieczeń funkcjonujących na rynku polskim.

2. Ubezpieczenie od kradzieży z włamaniem i rabunku

   Zakresem ubezpieczenia objęte są:

   • kradzież z włamaniem – uważa się zabór mienia, którego sprawca dokonał lub usiłował dokonać z zamkniętego lokalu, a w przypadku gotówki i innych wartości pieniężnych także z zamkniętego schowka po usunięciu istniejących zabezpieczeń, lub po otworzeniu zabezpieczeń oryginalnym kluczem, który zdobył podczas kradzieży z włamaniem do innego lokalu lub w wyniku rabunku
   • rabunek – uważa się zabór mienia z zastosowaniem przemocy fizycznej wobec ubezpieczającego (właściciela, przedsiębiorcy) oraz osób u niego zatrudnionych lub groźby natychmiastowego użycia gwałtu albo z doprowadzeniem do nieprzytomności lub bezbronności

   Przedmiotem ubezpieczenia jest mienie przedsiębiorcy – zarówno będące jego własnością, jak i przyjęte od osób trzecich (klientów, zleceniodawców) w celu wykonania usługi lub sprzedaży komisowej. Wolnemu wyborowi ubezpieczającego pozostawia się kwestię, które z elementów swojego majątku chce ubezpieczyć. Można bowiem dokonać ubezpieczenia jedynie tylko tych składników majątkowych, które w ocenie ubezpieczającego są szczególnie narażone na kradzież z włamaniem lub rabunek. Na przykład w sklepach spożywczych najczęściej kradzionym mieniem są papierosy i alkohol, można tylko te środki obrotowe ubezpieczyć wyodrębniając je na wniosku i polisie ubezpieczeniowej.

   Wysokość sumy ubezpieczenia, górna granica odpowiedzialności towarzystwa za powstałą szkodę, ustala we własnym zakresie ubezpieczający. Ubezpieczenie na sumy stałe – jest to ogólna kwota rzeczywistej wartości mienia będącego przedmiotem ubezpieczenia. Ubezpieczenie na pierwsze ryzyko – stosowane również w kradzieży, kwota określona na polisie odpowiadająca wysokości przypuszczalnej maksymalnej straty, jaką może ponieść ubezpieczający wskutek jednego zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową.

   Wypłata odszkodowania – w przypadku powstania szkody objętej odpowiedzialnością wypłacane jest odszkodowanie w wysokości skradzionego lub zrabowanego mienia, nie wyżej jednak niż do wysokości sumy ubezpieczenia. Wypłaty odszkodowań nie mogą przewyższać rzeczywistej wartości mienia przyjętego do ubezpieczenia. Poza podstawowym ryzykiem kradzieży z włamaniem i rabunku ochrona ubezpieczeniowa może zostać rozszerzona o ryzyko wandalizmu lub dewastaji.

   Ryzykiem bezpośrednio związanym z opisanym powyżej, jest ryzyko powstania szkód w przedmiotach szklanych i szybach. Niejednokrotnie w trakcie kradzieży lub rabunku dochodzi do takich właśnie szkód, które mogą wiązać się z istotnymi stratami materialnymi, toteż przy ubezpieczeniu mienia od kradzieży z włamanie i rabunku możliwe jest ubezpieczenie szyb i innych przedmiotów od stłuczenia i uszkodzenia. Ubezpieczenie może dotyczyć szyb okiennych i drzwiowych, szyldów, luster, płyt szklanych, stanowiących część składową mebli np. sklepowych, gablot reklamowych itp.

3. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzonej działalności

   Odpowiedzialność cywilna – w myśl przepisów prawa dzieli się na:

   • odpowiedzialność deliktową – wg przepisów kodeksu cywilnego księga III tytuł VI art. 415, który brzmi: "Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia". Niezbędną przesłanką w odpowiedzialności cywilnej jest wina umyślna lub nieumyślna, i negatywny skutek w postaci szkody, który dotyka osobę lub osoby poszkodowane. Szkoda taka może powstać wskutek działania lub zaniechania, może mieć charakter szkody osobowej lub rzeczowej. Kodeks cywilny reguluje powstanie obowiązku naprawienia szkody.
   • Odpowiedzialność cywilną kontraktową − unormowana jest w przepisach kodeksu cywilnego (księga III tytuł VII art. 471 i następne). Podstawą tej odpowiedzialności jest niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania. Pomiędzy zobowiązanym do odszkodowania a stroną, po której powstała szkoda musi istnieć inny stosunek zobowiązaniowy. Kodeks cywilny narzuca obowiązek naprawienia szkody osobowej lub rzeczowej, powstałej w skutek nienależycie wykonanego zobowiązania.

Przykłady z życia przedsiębiorcy

1. Przedsiębiorca prowadzi hurtownię spożywczą. Klient robiący zakupy w hurtowni poślizgnął się na plamie rozlanego oleju. Wskutek upadku złamał nogę i zabrudził sobie spodnie. Ma prawo w myśl przepisów kodeksu cywilnego żądać odszkodowania za poniesiony uszczerbek na zdrowiu, tj. złamaną nogę, wszelkie koszta związane z rehabilitacją oraz zniszczoną odzież. Jeśli wskutek upadku nasz klient doznałby trwałego uszczerbku na zdrowiu i zostałby inwalidą, nasz przedsiębiorca mógłby nawet być zobowiązany do wypłacania renty poszkodowanemu. Przedsiębiorca dla swojego bezpieczeństwa i ewentualnych roszczeń klientów powinien mieć wykupioną polisę odpowiedzialności cywilnej deliktowej z tytułu prowadzenia hurtowni.
2. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej kontraktowej jest najczęściej wykupywane przez osoby świadczące usługi np. lekarzy, pielęgniarki, farmaceutów, rehabilitantów, prowadzących zakłady napraw samochodów, przewoźników krajowych i międzynarodowych, itp.

Należy zwrócić uwagę w tym rozdziale, że w Polsce funkcjonują również inne ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej które można podzielić na: ubezpieczenia obowiązkowe i dobrowolne.

1. Ubezpieczenia OC obowiązkowe – np.
   • posiadaczy pojazdów mechanicznych
   • posiadaczy gospodarstw rolnych
   • biegłych rewidentów, OC adwokatów, notariuszy itd.
2. Ubezpieczenia OC dobrowolne – np.
   • OC za produkt – dotyczy osób prowadzących zbiorowe żywienie (stołówki, bary, restauracje)
   • OC hotelarzy – dotyczy osób prowadzących hotele, ośrodki wypoczynkowe, pensjonaty, schroniska
   • OC w życiu prywatnym – chroni posiadaczy nieruchomości, psów, przed szkodami wyrządzonymi przez dzieci (własne, przysposobione)
3. Ubezpieczenia przemysłowe Ubezpieczenie ryzyka szkód budowlano−montażowych – jest to ubezpieczenie bardzo istotne dla firm wykonujących usługi remontowo− budowlane. Wykonywanie tych robót wiąże się z możliwością powstania różnorodnych szkód, będących wynikiem samych prac, jak i czynników niezależnych od woli wykonawcy, takich jak żywioły i wydarzenia losowe. W zależności od indywidualnych potrzeb ubezpieczenie może obejmować prowadzenie robót budowlanych, gdzie przedmiotem ubezpieczenia mogą być różnego rodzaju obiekty w trakcie budowy, bez względu na ich rodzaj, albo też prowadzenie robót montażowych (wraz z maszynami, urządzeniami i instalacjami stanowiącymi podstawę montowanych obiektów) oraz cały sprzęt konieczny do przeprowadzenia skutecznego montażu. W zależności od charakteru przewidzianych prac, ubezpieczenie może obejmować zarówno ryzyko budowy, jak i montażu.

   Miejscem ubezpieczenia jest obszar terytorialny określony w umowie jako miejsce budowy lub montażu. W większości wypadków w umowie ubezpieczenia przewiduje się, że odpowiedzialnością objęte są szkody powstałe z jakiejkolwiek przyczyny, jeżeli w ich wyniku ubezpieczający poniósł stratę.

   Okres ubezpieczenia – to w zdecydowanej większości przypadków czas prowadzenia robót od chwili wejścia na plac budowy do momentu odbioru przez zleceniodawcę zamówionego obiektu

   Suma ubezpieczenia – jest ustalana jako całkowita wartość przewidzianych prac kontraktowych, łącznie z kosztami materiałów robocizny lub montażu.

   Ubezpieczenie sprzętu elektronicznego – zakres tego ubezpieczenia najczęściej obejmuje szkody powstałe w skutek jego zniszczenia lub uszkodzenia w wyniku nieprzewidzianego wypadku uniemożliwiającego dalsze jego użytkowanie. W podstawowym zakresie ubezpieczenia jest odpowiedzialność ubezpieczyciela na wypadek utraty sprzętu z zamkniętego pomieszczenia lub w skutek rabunku. Do szkód objętych ubezpieczeniem zalicza się również:

   • niewłaściwe użytkowanie sprzętu tj.: nieostrożność, zaniedbanie, brak kwalifikacji osoby obsługującej sprzęt, błąd operatora
   • świadome i celowe zniszczenie przez osoby trzecie np. dewastacja, sabotaż
   • zniszczenie sprzętu w skutek działania ognia, zalania wodą i innych czynników

   Ubezpieczenie sprzętu elektronicznego może zostać dodatkowo rozszerzone w zakresie przedmiotowym o ubezpieczenie nośników danych. Pojęcie ”nośników danych” jest ujmowane szeroko, jako wszelkiego rodzaju dyski, dyskietki, taśmy magnetyczne, zbiory danych, systemy operacyjne, oprogramowanie seryjne i indywidualne. Ubezpieczenie nośników danych obejmuje to, co stanowi ich najwyższą wartość, tzn. koszty odtworzenia danych.

   Ubezpieczenie ryzyka utraty zysku – celem tego ubezpieczenia jest ochrona przed nieprzewidzianymi skutkami strat zysku danej firmy. Umowa ubezpieczenia zapewnia uzyskanie odszkodowania, w którym podstawą roszczenia jest utracony zysk w wyniku spadków obrotu lub całkowitej albo częściowej niemożności prowadzenia działalności gospodarczej wskutek zdarzeń objętych ochroną ubezpieczeniową, mogą to być zdarzenia losowe wymienione wyżej, np. ogień, kradzież, zalanie itp. Ubezpieczenie od strat zysku jest wprawdzie formą ubezpieczenia finansowego dotyczącego przyszłych przychodów przedsiębiorstwa, ale w sposób nierozerwalny związane jest ze strefą materialną poprzez fakt, że rekompensuje ono ubezpieczonemu straty w zysku poniesione w następstwie szkód materialnych. Dla prowadzących działalność gospodarczą jest formą zapewnienia stabilności zysku, nawet w okresach nieprzewidzianych zaburzeń poziomu produkcji czy usług w wyniku zdarzeń losowych. Reasumując, korzystanie z oferty towarzystw ubezpieczeniowych pozwoli zabezpieczyć swój majątek przed nieprzewidzianymi skutkami zdarzeń losowych i zminimalizować ryzyko związane z prowadzoną działalnością.